Wolven hebben het zwaar. Al toen we door onze ouders werden voorgelezen werden ze verdacht gemaakt, de wolf at je grootmoeder op of jaagde de zeven geitjes in de klok, wij wisten wel hoe laat het was: de wolf was een enge iezegrim.
En zulke indrukken uit je kindertijd kunnen je een heel mensenleven bijblijven, zeker als dat door populisten als Caroline van der Plas en haar partijgenoten extra wordt ingewreven.
Toen Jane Goodall voor haar eerste verjaardag een knuffel kreeg van haar vader , was dat geen beertje maar een chimpansee. Ze koesterde die knuffel zozeer dat ze op jonge leeftijd al besloot haar leven te gaan wijden aan het beschermen van chimpansees en ze heeft zich op basis daarvan ontwikkeld tot de baanbrekende primatoloog, antropoloog en milieuactivist zoals wij haar leerden kennen. En ze hield dat vol tot haar 91 jaar, tot ze op 1 oktober 2025 overleed.[1]
Als je de kans hebt, kijk naar haar indrukwekkende visuele testament Famous last words dat Netflix met haar maakte.[2]
De angst voor wolven, lupofobie, zit er bij veel mensen net zo diep in als de liefde voor chimpansees bij Jane Goodall. Laten we eens kijken naar wolf Bram op de Utrechtse Heuvelrug hoe dat uitpakt. Zijn verhaal is een voorbeeld van de levens van wolven als Hubertus (Hoge Veluwe), Javier (Voorthuizen), Eva (partner van Bram en moeder van welpen) en al die andere naamloze wolven die in Nederland hun leven niet zeker zijn.
Wolf Bram is de eerste wolf in Utrecht sinds 150 jaar. Zijn moeder was de eerste wolvin die zich in Nederland (op de Noord-Veluwe) vestigde en hier welpen kreeg – een mijlpaal voor de Nederlandse natuur. Toch wordt hij niet gekoesterd als hoopgevend natuurverschijnsel, maar ter dood veroordeeld omdat hij doet wat je van een brave vader zou mogen verwachten: zijn welpen beschermen.
Bestuurders in Nederland zijn nog zo onwennig over de komst van wolven in Nederland, dat ze voortdurend aan de noodrem trekken. De Provincie Utrecht schakelde ‘deskundigen’ rond de zoogdiervereniging in en een zelfbenoemde wolvenkenner van een onderzoeksbureautje, en die kwamen tot de conclusie dat wolf Bram een solitaire puberwolf zou zijn die op zoek was naar een partner, en daarom loslopende honden benaderde. Inderdaad leek Bram gefascineerd door loslopende honden, maar dat was omdat wolven honden herkennen als soortgenoten, ze hebben geen kynologische opleiding, maar zien wel verwantschap met hun verre familieleden. Zo kwam Bram ook aan z’n naam. Toen iemand z’n loslopende hondje Bram uitliet en Wolf GW3237m aan het hondje kwam snuffelen zonder enig kwaad in de zin te hebben (onderzoekers behandelen wolven op basis van hun DNA het liefst als nummers om ze niet teveel een voor het publiek herkenbare identiteit te geven), toen riep de eigenaar “Bram, kom hierrrrr” en filmde dat met z’n camera. Vanaf dat moment noemde Utrechtse ambtenaren wolf GW3237m “Bram” en dat bleef zo. Ook voor het publiek werd Bram een koosnaam.
In 2024 wilde de provincie dat Bram zou worden afgeschoten omdat mensen met honden er maar bang van werden, en kort voordat daarover een rechtszaak gevoerd werd, bleek dat Bram helemaal geen vrijgezelle puberwolf was die op zoek was naar vertier en gezelschap, maar de vader van vijf welpen, die met zijn vrouwtje (Eva) jongen had gekregen op het militaire oefenterrein op de Leusderheide en daar verjaagd was door militaire oefeningen die de laatste jaren steeds vaker gehouden worden. Het gezin vluchtte over het ecoduct en kwam terecht op jachtlandgoed Den Treek waar jagers een bloedhekel hebben aan wolven, want dat zijn concurrenten in hun jachtveld. De Provincie was kennelijk geadviseerd door “deskundigen” die er maar weinig kijk op hadden en dus werd de rechtszitting op het laatste moment afgelast. Bram was geen puber maar een beschermende vader die zijn kinderen verdedigde als er kinderen van de buitenschoolse opvang speelden in de buurt van z’n burcht of als hij loslopende honden moest beoordelen of ze indringer of potentiële prooi waren. Door dat brave-vadergedrag, werden mensen niet gerustgesteld, ze bleven het wolvengezin opjagen en naar het leven staan. Bram wordt nu opgejaagd, omdat de angst voor de wolf opnieuw is opgelaaid door populistische verkiezingspraatjes over enge wolven en politici van ‘middenpartijen’ die bang zijn voor oprukkende populisten. Die angst is geen natuurverschijnsel, maar het herleven van een oud sprookje: het Roodkapjessyndroom, vakkundig in stand gehouden door de agro-industrie en haar politieke vertegenwoordigers.
Wolven horen van nature thuis in ons land. Ze zorgen voor een gezond natuurlijk evenwicht, door zwakke en zieke dieren uit populaties te verwijderen. Maar in Nederland is nauwelijks nog echte natuur over – slechts hier en daar een flinter, versnipperd en omringd door landbouwgrond. Meer dan de helft van ons landoppervlak wordt gebruikt voor landbouw, waarvan een groot deel dient om veevoer te produceren voor de vee-industrie die gericht is op export. 85% van zuivel en vlees wordt geproduceerd voor export. Oud-landbouwminister Cees Veerman zei het zo: “het hele systeem is vastgelopen, we importeren enorme hoeveelheden veevoer uit voormalig regenwoud, we exporteren enorme hoeveelheden vlees en zuivel, en met de rotzooi, 85 miljard kilo mest, blijven we zitten.”
En is dat economisch interessant? Helemaal niet: de primaire sector levert minder dan 2% bijdrage aan ons nationaal inkomen en veroorzaakt €9 miljard aan maatschappelijke kosten die de belastingbetaler moet ophoesten. [3][4]
De agrolobby heeft stevige wortels tot in de Eerste en Tweede Kamer, en probeert de wolf tot zondebok te maken voor problemen die voortkomen uit ons eigen landbouwsysteem. Intussen weigeren de meeste veehouders hun dieren te beschermen – terwijl dat wettelijk verplicht is – om afschot van wolven te rechtvaardigen. Zo wordt ons landschap een soort ‘McDrive’ voor wolven, een all-you-can-eat-buffet met overal onbeschermde schapen.
Ik heb in Roemenië gezien hoe herders al eeuwenlang samenleven met wolven – mét goede bescherming van hun kuddes. Het kán dus gewoon.
- Vrede voor Dieren zal een krachtig tegengeluid laten horen in de Kamer tegen alle partijen die de wolf naar het leven staan:
- Wolven horen hier
- Bescherm de wolf en zijn leefgebied
- Verbind onze natuurgebieden
- En laat sprookjes geen beleid bepalen
Geef wolf Bram en zijn roedel de ruimte om te leven – en geef de natuur in Nederland eindelijk de kans om weer in balans te komen.
Pascale Plusquin, lijsttrekker van Vrede voor Dieren, de enige politieke partij die de belangen van stemloze dieren als exclusief vertrekpunt van haar beleid kiest.
Door Pascale Plusquin, lijsttrekker Vrede voor Dieren, vegan, dierenactivist en politica.
[1] https://rosavzw.be/nl/themas/rolmodellen/wetenschap-techniek/jane-goodall-1
[2] https://www.netflix.com/nl/title/82053197
[3] https://decorrespondent.nl/12194/landbouw-is-niet-belangrijk-voor-de-nederlandse-economie-en-nog-3-mythes-over-de-landbouw-ontkracht/aff8dd3c-6e27-0f6e-17eb-c87724f072e6
[4] https://www.bnr.nl/nieuws/binnenland/10519477/intensieve-veehouderij-veroorzaakt-9-miljard-euro-schade-per-jaar-meer-dan-gedacht.